ROZDZIAŁ KSIĄŻKI (473-498)
Zachowania zdrowotne studentek Pedagogiki i ich
psychograficzne korelaty
Więcej
Ukryj
1 |
Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie |
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Zachowania zdrowotne, zarówno te sprzyjające zdrowiu, jak i ryzykowne, kształtują się od wczesnego dzieciństwa. Na tym etapie życia wiążą się ściśle z oddziaływaniem rodziny, poprzez formowanie określonych
wzorców zachowań o charakterze nawykowym. Dotyczą odżywiania, higieny osobistej, aktywności fizycznej oraz sposobów postępowania w przypadku pojawienia się problemów zdrowotnych (Gaweł, 2003). Ulegają one
zmianie, są ulepszane i modyfikowane w ciągu całego życia, w toku oddziaływań środowiskowych, kulturowych, społecznych, politycznych, edukacyjnych. W okresie dorastania znaczącą rolę oprócz rodziny odgrywają: grupy
rówieśnicze, młodzieżowe subkultury, szkoła. Źródłem wzorów zachowań
są również mass media, które stanowią także skuteczne narzędzie polityki
zdrowotnej, wytyczając pewien kierunek działań człowieka wobec zdrowia
(Gaweł, 2003).
Aktywność fizyczna stanowi jeden z najważniejszych czynników określających zdrowie człowieka. Wraz ze sprawnością fizyczną łączy w sobie
aspekty zdrowotne zmiany stylu życia, prewencji patologii społecznych,
wartości etycznych. Jest też elementem osiągania celów zdrowotnych dotyczących stylu życia, takich jak: eliminowanie narkomanii, alkoholizmu,przeciwdziałanie otyłości, a także przygotowanie do aktywnego długiego życia zawodowego (Narodowy Program Zdrowia 2007). Aktywność
ruchowa ze względu na swoje walory zdrowotne kształtuje jakość życia
człowieka i zarazem stanowi jeden z podstawowych mierników jego zdrowia (Jankowski. 2000). Z punktu widzenia fizjologii człowieka należy
zwrócić uwagę, że aktywność fizyczna wpływa na stan zdrowia poprzez
poprawę wielu mechanizmów organizmu, szczególnie w obrębie układów:
krążenia, oddechowego, nerwowego (Drabik, 1997). Należy również pamiętać, że tylko stała i systematyczna aktywność ruchowa jest w stanie
utrzymać wysoką sprawność organizmu (Oja, 1995). Niedostatki aktywności fizycznej, jak przedstawiają różni badacze, mogą być przyczyną wielu
chorób, między innymi: układu krążenia, otyłości, osteoporozy, a także
obniżenia sprawności i wydolności fizycznej dzieci, młodzieży oraz dorosłych (Oblacińska, Woynarowska, 1995; Jopkiewicz, 1998). Aktywność
fizyczna analizowana na płaszczyźnie psychologicznej okazuje się czynnikiem zmniejszającym lęk oraz potęgującym pozytywne emocje. Z punktu
widzenia socjologii aktywność ruchowa będąca wyrazem zaakceptowania
przez człowieka określonego stylu życia wpływa bezpośrednio i pośrednio
na całokształt jego zachowań zdrowotnych (Kuński i in., 1999). Zmiany
zachodzące w organizmie pod wpływem zwiększonej aktywności fizycznej
prowadzą do lepszej jakości życia, zmniejszają ryzyko wielu chorób, dając
przez to szansę na dłuższe życie.
REFERENCJE (19)
1.
Antonovsky, A. (1995) Rozwikłanie tajemnicy zdrowia: O tym, jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować, Warszawa, Fundacja IPN.
2.
Antonovsky, A. (1997) Poczucie koherencji jako determinanta zdrowia (w:) I. Heszen-Niejodek, H. Sęk (red.) Psychologia zdrowia. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
3.
Dolińska-Zygmunt G. (2001) Orientacja salutogenetyczna w problematyce zdrowotnej. Model Antonovsky’ego (w:)0 G. Dolińska-Zygmunt (red.) Podstawy psychologii zdrowia, Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
4.
Drabik, J. (1997). Aktywność, sprawność i wydolność jako miernik zdrowia człowieka. Gdańsk, Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego.
5.
Drwal, r. (1978) Poczucie kontroli jako wymiar osobowości – podstawy teoretyczne, techniki badawcze i wyniki badań, (w:) L. Wołoszynowi (red.), Materiały do nauczania psychologii, Warszawa, PWN.
6.
Gaweł, A. (2003) Pedagodzy wobec wartości zdrowia. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
7.
Grochowska, A. (1993) Wybrane metody badania poczucia winy, poczucia kontroli, poczucia sensu życia, sympatii, empatii (w:) S. Siek (red.). Wybrane metody badania osobowości. Warszawa, Akademia Teologii Katolickiej.
8.
Heszen I., Sęk H. (2007) Psychologia zdrowia. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
9.
Holland, A. (rrd.). (1995) Prewencja w Podstawowej Opiece Zdrowotnej – przewodnik dla lekarzy rodzinnych i studentów. Łódź, Wydawnictwo Akademii Medycznej.
10.
Jankowski, W.K. (2000) Zdrowy styl życia w opiniach studenckich. Międzynarodowe badania porównawcze. Przegląd Naukowy Instytutu Wychowania Fizycznego i Zdrowotnego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie. Rzeszów, Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
11.
Jopkiewicz A. (1998) Zmienność sprawności fizycznej mężczyzn oraz genetyczne i środowiskowe jej uwarunkowania. Kielce Polska: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
12.
Koniarek J., Dudek B., Makowska Z., Kwestionariusz Orientacji Życiowej. Adaptacja The Sense of Coherence Questionnaire (SOC) A. Antonowsky-’ego, Przegląd Psychologiczny 36.
13.
Kuński H., Janiszewski M. (1999) Medycyna aktywności ruchowej dla pedagogów. Łódź,Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
14.
Narodowy Program Zdrowia 2007–2015 on:
http://www.mz.gov.pl/ wwwfiles/ma_struktura/docs/zal_urm_npz_90_15052007p.pdf data dostępu 22.10.2012.
15.
Oblacińska A., Woynarowska I. (1995) Otyłość. Jak leczyć i wspierać dzieci i młodzież? Warszawa, Instytut Matki i Dziecka.
16.
Oja, P. (1995) Recepta na zdrowie ćwiczenia fizyczne – dozowanie wysiłków fizycznych (w:) T. Wolańska (red.). Aktywność fizyczna a zdrowie. Warszawa, Polskie Towarzystwo Neurofizjologii Klinicznej.
17.
Pasikowski T. (2000) Zdrowie–stres–zasoby. O znaczeniu poczucia koherencji dla zdrowia, Poznań, Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
18.
Sęk H, Ścigała I., Pasikowski, T., Beisert, M., Bleja, A. (1992) Subiektywne koncepcje zdrowia, wybrane uwarunkowania. Przegląd Psychologiczny, 23.
19.
Weiss O. (2002) Sport i zdrowie – analiza socjo-ekonomiczna. Wychowanie Fizyczne i Sport, 46.