ROZDZIAŁ KSIĄŻKI (20-34)
Wybrane tradycje muzyczno-liturgiczne Śląska Opolskiego a religijna codzienność po 1972 r. – proces zaspokajania potrzeb religijnych
Więcej
Ukryj
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Uczeń – wychowanek posiada różne potrzeby. Jedną z nich jest potrzeba religii. To właśnie religia pozwala na zaspokojenie potrzeby transcendencji i umożliwia, przynajmniej niektórym wychowankom zmagać się z problemami jego egzystencji. Proces kształcenia i wychowania oraz troska o wychowanka dokonuje się w rożnych miejscach i realizowana jest przez różne instytucje. Jedną z nich mogą być kościoły i podmioty religijne. Owa potrzeba religijna może być realizowana poprzez dostęp wychowanka do liturgii i udziału w tradycjach liturgiczno-muzycznych. Celem pracy jest przedstawienie wybranych tradycji muzyczno-liturgicznych Śląska Opolskiego oraz zmian jakie dokonały się po reformie Soboru Watykańskiego II. Materiałami źródłowymi, które posłużą do niniejszej publikacji, będzie Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium oraz Instrukcja o muzyce w Świętej Liturgii Musicam Sacram. Punktem oparcia będą dokumenty znajdujące się w Archiwum Diecezjalnym w Opolu. Autor będzie korzystał również z dokumentów Episkopatu Polski, które podają szczegółowe wytyczne odnośnie do zmian w muzyce liturgicznej po Soborze Watykańskim II oraz dokumenty dotyczące organistów, chórów oraz formacji muzycznej WMSD w Opolu. Zebrany materiał pozwoli na syntetyczne zrealizowanie metodą analityczno-krytyczną wskazanego celu pracy. Repertuar śpiewów kościelnych w diecezji opolskiej stanowi odzwierciedlenie nowej twórczości liturgicznej. Wskazuje także na praktykę stałego podtrzymywania określonego kanonu dawnych śpiewów. Tradycja pieśni kościelnych na Śląsku została utrwalona dzięki śpiewnikowi Droga do nieba. Od strony muzycznej preferują struktury psalmodyczne, responsoryjne i dialogowane. W praktyce wykonawczej wymaga to częstszego udziału scholi, chóru bądź kantora. Kościół w Polsce wybrał drogę recepcji reformy i odnowy liturgii posoborowej. Nie oznacza to, że ta droga została ukończona. Proces recepcji trwa nadal i czeka na nasz aktywny w nim udział. Badania nad recepcją soborowej Konstytucji o liturgii w diecezji opolskiej wykazały, że posoborowa odnowa liturgiczna musiała uwzględnić lokalne uwarunkowania historyczne i wynikającą z tego specyfikę życia religijnego i liturgicznego (m.in. aktualna dwujęzyczność sprawowanej liturgii).
REFERENCJE (30)
1.
Feldmann, F. (1938). Musik und musikpflege im mittelalterlichen schlesien. Trewendt & Garnier.
2.
Hanke, R. (1991). Śląsk śpiewa, 21. Muzeum Śląskie w Katowicach.
3.
Kobienia, J. (2002). Muttersprachliche elemente im rituale. Eine studie zu den breslauer dioezesanritualien von 1319 bis 1931. Vandenhoeck & Ruprecht.
4.
Komisja redakcyjna chorału opolskiego. (1985). Słowo wstępne, w: Chorał opolski, t. I, 7–8. Polskie Towarzystwo Teologiczne.
5.
Komisja redakcyjna chorału opolskiego. (1987). Słowo wstępne, w: Chorał opolski, t. Ii, 7–8. Polskie Towarzystwo Teologiczne.
6.
Komisja redakcyjna chorału opolskiego. (1989). Słowo wstępne, w: Chorał opolski, t. Iii, 7–8. Polskie Towarzystwo Teologiczne.
7.
König, F. (2016). Oblicze kultury muzycznej śląska w okresie średniowiecza i renesansu, w: nycz, e., Tradycja kozielskiego średniowiecza w kulturze współczesnego miasta, 49–57. Wydawnictwo Instytut Śląski.
8.
Krzeszowski, H. (1986). Praktyki religijne, 33–38. Wydawnictwo KUL.
9.
Mika, B. (2004). Recepcja reformy i odnowy liturgicznej w polsce, 85. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
10.
Mika, B. (2004). Więziotwórczy wymiar pieśni religijnej na śląsku, w: Turek, K. (Red.), Pieśń religijna na śląsku, 107–121. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
11.
Mikołajec, J. (1992). Pasterz. Działalność biskupa franciszka jopa w diecezji opolskiej (1956–1976). Wydawnictwo Świętego Krzyża.
12.
Nossol, A. (1985). Przedmowa, w: chorał opolski, t 1: adwent, boże narodzenie, wielki post, wielkanoc, 5. Wydawnictwo Świętego Krzyża.
13.
Ochot, T. (1986). Modlitewniki górnośląskie do 1914 r., Rtso 19. 357–408. Wydawnictwo Świętego Krzyża.
14.
Pośpiech, R. (1994). Chorał opolski – pielęgnowanie tradycji, strony, 88–91. Wydawnictwo Świętego Krzyża.
15.
Pośpiech, R. (1998). Muzyka śląska – mit czy rzeczywistość?, W: Głogowski, T. (Red.), Familok. Materiały ii sesji śląskoznawczej pracowników naukowych, studentów i gości wydziału filologicznego uniwersytetu śląskiego. Katowice 15–16 maja 1997, 90–98. Towarzystwo Zachęty Kultury.
16.
Pośpiech, R. (2004). Pielęgnowanie tradycji pieśni religijnych w diecezji opolskiej, w: Turek, K.(Red.), Pieśń religijna na śląsku. Stan zachowania i funkcje w kulturze. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
17.
Pośpiech, R. (2004). Specyfika śląskiej tradycji liturgiczno-muzycznej we wczesnym etapie jej kształtowania, w: tenże, muzyka wielogłosowa w celebracji eucharystycznej na śląsku w xvii i xviii wieku, 582 – 586. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
18.
Pyzik, A. (1986). W kręgu przeszłości i teraźniejszości. W: Gerlich, M. G. (Red.), Śpiewaj ludu, śpiewaj złoty. Księga jubileuszowa śpiewactwa śląskiego 1910–1985. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
19.
Reginek, A. (2012). Śląski modlitewnik – skarbiec modlitw i pieśni. Tradycja i współczesność, pro musica sacra 10, 21–31. Księgarnia św. Jacka.
20.
Roger,J. (1863). Pieśni ludu polskiego na górnym śląsku z muzyką. Biblioteka Narodowa.
21.
Smolińska, T. (1998). Religijne aspekty współczesnego kolędowania. W: Świątkiewicz, W., Wycisło J. (Red.), Religijne inspiracje kultury na górnym śląsku, 151. Encyklopedia Katolicka.
22.
Sobeczko, H. J. (1997). Specyfika życia religijnego parafii górnośląskich, rtso 17 (1997), nr 1, 143–159. Wydawnictwo Świętego Krzyża.
23.
Sobeczko, H. J. (Red.) (1981). Agenda liturgiczna diecezji opolskiej. Nabożeństwa, poświęcenia i błogosławieństwa. Wydawnictwo Świętego Krzyża.
24.
Sobeczko, H. J., Waloszek, J. (2001). Nowe wydanie modlitewnika i śpiewnika droga do nieba, lits 2, 196–197. Wydawnictwo Świętego Krzyża.
25.
Sobeczko, H. J. (2003). Recepcja reformy i odnowy liturgicznej w polsce, w: mateja, e., Pierskała, R. (Red.), Wprowadzenie soborowej odnowy liturgicznej (sympozja 34), 63–87. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
26.
Sobeczko, H. J. (1986). W trosce o liturgiczne dziedzictwo. Życie i działalność duszpastersko-liturgiczna biskupa franciszka jopa (1897–1976), 150–186. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
27.
Urban, W. (1963). Polskie kaznodziejstwo i katechizacja we wrocławskiej diecezji w czasach pruskich, np 4, t. 17, 79–86. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa.
28.
Waszczak, W. (2015). Górnośląskie zbiory pieśni kościelnych w latach 1914–2004, śląskie studia historyczno-teologiczne 2, 425–447. Uniwersytet Śląski.
29.
Więclewska-Bach A. (1999). Das polonishe katholishe kirchenlied in oberschlesischen gesangbüchen von 1823 bis 1922. Studio Verlag Schewe.
30.
Zakrzewski, B. (1970). Pieśni ludu śląskiego ze zbiorów rękopiśmiennych józefa lompy, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.