ROZDZIAŁ KSIĄŻKI (74-85)
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Artykuł jest analizą psychospołecznych relacji w rodzinie dziecka z autyzmem. Rodzina dziecka z autyzmem przechodzi przez etapy przewartościowania oczekiwań wobec dziecka, zmieniają się relacje między rodzeństwem, rodzicami. Potęgują one okresy niepewności emocjonalnej, kryzysowe sytuacje, poszukiwanie potwierdzenia lub odrzucenia diagnozy. Okres uczenia się życia ze swoim i całej rodziny problemem, determinuje skuteczność poszukiwań, rezultaty terapii, jakość relacji w rodzinie i najbliższym środowisku, która jest niezbędna w codziennym-niecodziennym wymiarze rozwoju dziecka. Znajomość tematu i wysoka empatia pedagogów pracujących z dziećmi z autyzmem (oraz rodziców dzieci funkcjonujących prawidłowo pod względem psychospołecznym) jest kluczem do wspomagania ich rozwoju i wspomagania rozwoju relacji rodzinnych.
REFERENCJE (17)
1.
Banasiak, A. (2008). Psychospołeczny wymiar jakości życia rodzin dzieci z autyzmem, Prace Naukowe Akademii Jana Długosza w Częstochowie, z. XV.
2.
Gosztyła, T. (2017). Ojcowie dzieci z autyzmem w relacjach rodzinnych i terapeutycznych, Głos – Język – Komunikacja, t. 4.
3.
Grodzka, M. (1998). Wpływ interakcji rodzic – dziecko na efekty terapii dzieci autystycznych, Nowiny Psychologiczne, nr 3.
4.
Jaklewicz, H. (1993). Autyzm wczesnodziecięcy: diagnoza, przebieg, leczenie, Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Psychologiczne.
5.
Kawczyńska-Butrym, Z. (1994). Problemy wspierania rodzin z osobami niepełnosprawnymi [w:] A. Ostrowska, Badania nad niepełnosprawnością w Polsce 1993, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
6.
Konieczna, I. (2017). Rola wsparcia społecznego w sytuacji doświadczania przez dziecko choroby przewlekłej [w:] W. Otrębski, K. Mariańczyk (red.), Konteksty Psychologii Rehabilitacji. Przepis na rehabilitację, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis.
7.
Komender, J. (2009). Dziecko autystyczne w rodzinie [w:] J. Komender, G. Jagielska, A. Bryńska, Autyzm i zespół Aspergera, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
8.
Pągowska, M. (2010). Psychospołeczna sytuacja rodziny dziecka z autyzmem – etapy adaptacji, Szkoła Specjalna, nr 4(255), T. LXXI.
9.
Pisula, E. (1991). Dzieci z autyzmem [w:] I. Obuchowska, Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
10.
Pisula, E. (2005). Problemy rodziców dorastających i dorosłych osób z autyzmem [w:] I. Matczak, A. Pala (red.) Edukacja i wspomaganie osób z autyzmem od dzieciństwa do dorosłości, Częstochowa: Wydawca Organizatorzy V Forum.
11.
Sekułowicz, M., Kaczmarek E. (2014). Ścieżki radzenia sobie matek dzieci z autyzmem: pomiędzy wypaleniem a prężnością, Niepełnosprawność, nr 13.
12.
Szerląg, A. (2022). Rodzicielskie spojrzenie na relacje rówieśnicze dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu [w:] E. Kulesza, D. Al.-Kamisy, P. Zalewska (red.), Od integracji do inkluzji – 30 lat edukacji integracyjnej – idea i rzeczywistość, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej i. Marii Grzegorzewskiej.
13.
Tsirigotis, K., Lewik-Tsirigotis, E., Dydyna, K. (2012). Autyzm w rodzinie – problemy i próby pomocy, Pedagogika Rodziny nr 2(1).
14.
Twardowski, A. (1991). Sytuacja rodzin dzieci niepełnosprawnych [w:] I. Obuchowska, Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
15.
Wroniszewski, M. (1993). Ocalić siebie, Światło i cień, nr 1-2.
16.
Wyczesany, J., Ucinek, A. (2001). Wybrane aspekt funkcjonowania rodzeństwa dzieci autystycznych, [w:] T. Gałkowski, J. Kossewska (red.), Autyzm wyzwaniem naszych czasów, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
17.
Zasępa, E., Kuprowska-Stępień, K. (2016). Jakość życia rodzin dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, Szkoła Specjalna t. LXXVII, nr 4(285).