Współcześnie proces rozwoju dzieci przebiega w warunkach z wielu przyczyn bardzo złożonych. Dotyczy to wszystkich sfer kształtowania się osobowości i przygotowania młodego pokolenia do życia. Obserwowane trudności wychowawcze są najczęściej wynikiem sytuacji stwarzanych przez samych dorosłych. Należą do nich: zaniedbanie dziecka, zły przykład, niewłaściwe metody wychowawcze. Nie bez znaczenia są również zmiany, jakie dokonują się we współczesnej rodzinie Odchodzenie od rodziny typu patriarchalnego determinuje nowe role i zadania, jakie spoczywają na członkach rodziny. Współczesna rodzina to najczęściej rodzina mała, dwupokoleniowa, opierająca się z reguły na równoprawności kobiety i mężczyzny. Troska o dobrobyt material134 ny rodziny staje się priorytetem samym w sobie. W grę wchodzi tu nastawienie na ciągłe poszerzanie stanu posiadania dóbr materialnych i korzystanie z nich do granic możliwości. Koncentracja na zabezpieczeniu dobrobytu materialnego przyczynia się do utrwalania i poszerzania na coraz szerszą skalę „konsumpcyjnego stylu życia” z całą jego hierarchią wartości. Współczesna rodzina traci stopniowo wiele funkcji charakterystycznych dla rodziny patriarchalnej, wiele z nich podlega przekształceniom. Funkcje opiekuńcze, wychowawcze, rozrywkowe przejmują różnorodne instytucje oświatowo–wychowawcze.