BOOK CHAPTER (197-218)
The expropriation in the People’s Republic of Poland in the years
1944–1956. Historical and doctrinal analysis
More details
Hide details
KEYWORDS
ABSTRACT
The Manifesto of the Polish Committee of National Liberation (an organization
created by the Soviet Union) of 22 July 1944 initiated on the territory of
Poland radical changes in the political and social-economic organization of
the country. The self-appointed communist authorities, at the beginning of the
new system’s development, as one of the key challenges recognized the necessity
for transformation of the ownership structure of Poland in accordance with
the doctrine they propagate. The first decrees already expressed a disregard for
the achievements of Western civilization in the area of protection of acquired
rights, including in the context of individual property rights. In the forcefully
imposed system solutions, the new authorities not only rejected the idea of the
inviolability of personal rights, but at the same time blatantly undermined the
normative continuity with the Polish state from before World War II, which
guaranteed fundamental human rights. The process of expropriation (frequently
involving human casualties) of citizens and other residents of Poland, carried out
by the communists quickly and effectively, proved that a situation based solely
on violence determines the validity and content of a specific legal order. The
events of the first decade of the People’s Republic of Poland have proved, on
the example of the basic right of ownership, that human and civil rights can be
treated as relative and dependent only on the arbitrary willpower of the state
authority.
REFERENCES (32)
1.
Arendt, H. (1993). Korzenie totalitaryzmu, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Niezależna Oficyna Wydawnicza.
2.
Branach, Z. (2002). Oskarżony Jaruzelski i inni..., Toruń–Poznań: Wydawnictwo Agencja Reporterska CETERA.
3.
Dobieszewski, A. (1993). Kolektywizacja wsi polskiej 1948–1956, Warszawa: Wydawnictwo Fundacja im. Kazimierza Kelles-Krauza, p. 124.
4.
Dudek, A. e Zblewski, Z. (2008). Utopia nad Wisłą. Historia Peerelu, Warszawa– Bielsko-Biała: Wydawnictwo PWN.
5.
Friszke, A. (2003). Polska. Losy państwa i narodu 1939–1989, Warszawa: Wydawnictwo Iskry.
6.
Hobbes, T. (2005). Lewiatan czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Aletheia.
7.
Kallas, M. e Lityński, A. (2003), Historia ustroju i prawa Polski Ludowej, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.
8.
Kersten, K. (1990), Narodziny systemu władzy. Polski 1943–1948, Poznań: Wydawnictwo: Kantor Wydawniczy SAWW.
9.
Kundera, E. (1984). Ferdynand Lassalle (1825–1864), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
10.
Lassalle, F. (1861). Das System der erworbenen Rechte, Leipzig: Wydawnictwo Brockhaus.
11.
Ławniczak, A. (2007), Prawowitość aktualnej postaci państwa polskiego, Wrocław: Wydawnictwo „Rojakista”.
12.
Machnikowska, A. (2011). Prawo własności w Polsce w latach 1944–1981. Studium historycznoprawne, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, p. 626.
13.
Roszkowski, A. (2011). Najnowsza historia Polski 1945–1956, Warszawa: Wydawnictwo Świat Książki.
14.
Walencik, D. (2013). Nieruchomości Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1918–2012. Regulacje prawne – nacjonalizacja – rewindykacja, Katowice: Drukarnia Archidiecezjalna.
15.
Kozerska, E. (2015). Status prawny obywatela PRL. W: H. Duszka-Jakimko e E. Kozerska (ed.), 25 lat doświadczeń ustrojowo-prawnych III Rzeczypospolitej, Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.
16.
Paczkowski, A. (1998). Polacy pod obcą i własną przemocą. W: S. Courtois, N. Werth e altri (ed.), Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania, Warszawa: Wydawnictwo Prószyński i S-ka.
17.
Radwański, Z. (1968). Prawo do własności osobistej. W: A. Łopatka (ed.), Podstawowe prawa i obowiązki obywateli PRL, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
18.
Borowski, A. (2013). Spółdzielcze i państwowe gospodarstwa rolne jako instytucje totalne, „International Letters of Social and Humanistic Sciences” Vol. 11, pp. 100–105.
19.
Chrzanowski, M. e Niwiński, P. (2008). Okupacja niemiecka i sowiecka – próba analizy porównawczej (wybrane zagadnienia), „Pamięć i Sprawiedliwość” No. 1 (12), pp. 13–39.
20.
Czaja, G. (2010). Kolektywizacja rolnictwa w powiecie bytowskim, „Przegląd Zachodniopomorski” R. XXV, quad. 4, pp. 19–46.
21.
Getka-Kenig, M. (2011). Wywłaszczone ziemiaństwo jako zjawisko społeczne w po-wojennej Polsce (na marginesie książki Anny Łoś, „Styl życia ziemiaństwa polskiego po II wojnie światowej”), „Przegląd Historyczny” t. 102/2, quad. 2, pp. 337–349.
22.
Jankowiak, S. (2002). Wielkopolski kułak wrogiem socjalistycznego państwa, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” No. 1, pp. 30–33.
23.
Kozerska, E. e Stec, P. (2017). Dignity Takings in Communist Poland: Collectivization and Slave Soldiers, „Chicago Kent College of Law” Vol. 92, No. 3, pp. 1115–1134.
24.
Kwartnik-Pruc, A. e Śmiałowska-Uberman, Z. (2007). Dokumenty nadania ziemi z okresu reformy rolnej i akcji osiedleńczej, „Geomatics and Environmental Engineering” Vol. 1, No. 4, pp. 189–200.
25.
Machałek, M. (2013). Przemiany polskiej wsi w latach 1918–1989, „Klio. Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym” No. 26 (3), pp. 54–84.
26.
Machnikowska, A. (2011). Nowe prawo własności – przekształcenia w stosunkach własnościowych w Polsce w latach 1944–1950, „Zeszyty Prawnicze UKSW” nr 11/2, pp. 257–277.
27.
Orłowska, I. (2006). Nieruchomości warszawskie – skutki wprowadzenia Dekretu z 26.10.1945 r., „Nieruchomości” No. 7, pp. 9–13.
28.
Radzki, S. (1958). Nabycie własności nieruchomości przez Państwo w trybie art. 34 dekretu o majątkach opuszczonych i poniemieckich, „Palestra” No. 2, 2(6), pp. 32–43.
29.
Sitek, B. (2013). Własność municypalna a mienie komunalne. Wpływ doktryny politycznej na koncepcję własności komunalnej w perspektywie historyczno- -porównawczej, „Journal of Modern Science” Vol. 16 (1), pp. 149–165.
30.
Wawak, Z. (1993). Legitymacja prawna KRN, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” R. LV, quad. 4, pp. 51–64.
31.
Zientara, W. (2015). Społeczny czy ekonomiczny charakter reform rolnych w Polsce w okresie między- i powojennym, „Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich” t. 102, quad. 1, pp. 31–45.
32.
Ziętek, W. (2009). Nabycie prawa własności nieruchomości w drodze przemilczenia w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, „Przegląd Sądowy” No. 5, pp. 38–48.