ROZDZIAŁ KSIĄŻKI (27-42)
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Poniższy tekst odnosi się do problematyki praw człowieka i ich wyzwań dla
współczesnej filozofii. Główne pojęcia, którymi zajmuje się filozofia, to „godność”, „człowiek”, „osoba”. Podstawowe pytania brzmią: czy filozofia może pomóc w zrozumieniu praw człowieka? Czy jest to humanizm, który interpretuje
człowieka jako istotę rozumną i wolną? Czy to fenomenologia skupiająca się na
doświadczeniu godności? A może to personalizm chce zrozumieć człowieka
jako osobę? Głównym celem jest zbadanie podstawowych założeń personalizmu w odniesieniu do praw człowieka i godności ludzkiej, czego dokonano przy użyciu metody analitycznej i syntetycznej. Wcześniejsze koncepcje dotyczące filozofii praw człowieka nie są zadowalające, dlatego Autor proponuje nowe, personalistyczne rozwiązanie. Kwestia ta była już dyskutowana
w kręgach personalistów francuskich i polskich, ale Autor uznał, że należy
uzupełnić te rozważania o kategorię godności osobowej, aby znaleźć jej prawdziwy sens. Taki zabieg może okazać się pomocny także w kontekście współczesnego rozróżnienia między uniwersalizmem a partykularyzmem praw
człowieka.
REFERENCJE (32)
1.
Arendt, H. (2008). Korzenie totalitaryzmu, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
2.
Barczewski, M. (2010). Prawa człowieka. W: M. Balcerzak (red.), Leksykon ochrony praw człowieka, Warszawa: C.H. Beck, s. 345–352.
3.
Bartnik, C. (1995). Personalizm, Lublin: Oficyna wydawnicza „Czas”.
4.
Bartnik, C. (1999). Kultura i świat osoby, Lublin: Standruk.
5.
Bartnik, C. (1999a). Mistyka wsi. Z autobiografii młodości 1929–1956, Źrebce: Standruk.
6.
Bartnik, C. (2001). Historia filozofii, Lublin: Standruk.
7.
Bartnik, C. (2004). Szkice do systemu personalizmu, Lublin: Standruk.
8.
Bartnik, C. (2005). Osoba ludzka – jej wymiar społeczny i transcendentny, „Ethos” nr 18(1–2), s. 41–49.
9.
Bartnik, C. (2006). Nostalgia, Lublin: Standruk.
10.
Bieńkowska, D. (2017). Godność jako kryterium w realizacji i ochronie praw człowieka. Zarys problematyki. W: J. Jaskiernia i K. Spryszak (red.), Nowe wyzwania i rozwiązania w powszechnym systemie ochrony praw człowieka, Warszawa: Adam Marszałek, s. 131–142.
11.
Bieńkowska, D. (2016). Rozwój biotechnologii w obliczu praw człowieka i ludzkiej godności. W: A. Bobko, K. Cynk (red.), Gen(etyczna) przyszłość człowieka, Rzeszów: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego, s. 111–129.
12.
Bieńkowska, D. (2016). Człowiek wobec prawa, czy prawo wobec człowieka? O istocie prawa w pryzmacie refleksji aksjologicznej. W: J. Sobczak, M. Reshef (red.), Nowe procedury medyczne a prawo, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 31–45.
13.
Coysh, J. (2014, 1 III). The Dominant Discourse of Human Rights Education: A Critique, „Journal of Human Rights Practice”, s. 89–114.
https://doi.org/10.1093/ jhuman/hut033 (dostęp: 10.07.2017).
14.
Dudek, Z. (2017). Psychoza czy opętanie. Psychologia jungowska wobec wyzwań cywilizacji, Warszawa: Eneteia.
15.
Escorihuela, A. (2017, 2 XII). Foundations of Human Rights. International law. lawhttp://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199796953/obo-9780199796953-0102.xmlernational law (dostęp: 10.07.2017).
16.
Garlicki, L. (2003). Wolność, prawa i obowiązki człowieka i obywatela. Zasady ogólne. W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa:Wydawnictwo Sejmowe.
17.
Granat, W. (2006). Osoba ludzka. Próba definicji, Lublin: Wydawnictwo KUL.
19.
Higgins, R. (2003). International Law And How We Use It, Oxford: Clarednon Press.
20.
Maritain, J. (1936). Humanisme intégral. Problèmes temporels et spirituels d’une nouvelle chrétienté, Paris: Fernand Aubier.
21.
Kobierzycki, T. (2001). Filozofia osobowości. Od antycznej teorii duszy do współczesnej teorii osoby, Warszawa: Eneteia.
22.
Kobierzycki, T. i Kozłowski, R. (2017). Psychologia i patologia myślenia religijnego. W: E. Starzyńska-Kościuszko (red.), Wartości i wartościowanie we współczesnej humanistyce. Perspektywa filozoficzna, Olsztyn: Wydawnictwo UWM, s. 109–120.
23.
Kozłowski, R. (2018). Wolność sumienia wobec wyzwań wielokulturowości. Studium filozoficzno-etyczne. W: J. Jaskiernia i K. Spryszak (red.), Nowe wyzwania i rozwiązania w powszechnym systemie ochrony praw człowieka, Toruń: Adam Marszałek, s. 220–234.
24.
Kozłowski, R. (2018a). Godność jako problem filozoficzny. W: D. Bieńkowska i R. Kozłowski, Partykularyzm a uniwersalizm godności w kontekście praw człowieka. Studia prawno-filozoficzne. Poznań: Silva Rerum, s. 65–80.
25.
Kozłowski, R., Kobierzycki, T. i Maj, F. (2014). Żyć. Myśleć. Wierzyć. O związkach filozofii i teologii w refleksji personalistycznej Czesława Stanisława Bartnika, Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej.
26.
Łyżwa, P. (2006). Obywatel e teoriach prawa natury. W: A. Florczak i B. Bolechowa (red.), Historia i filozofia praw człowieka, Toruń: Adam Marszałek, s. 35–71.
28.
Osiatyński, W. (2011). Prawa człowieka i ich granice, Kraków: Znak.
29.
Ratzinger, J. (2006). What is Truth? The Significance of Religious and Ethical Values in a Pluralistic Dignity. W: J. Ratzinger, Values in a Time of Upheaval, San Francisco: Ignatius Press, s. 53–72.
30.
Sharma, A. (2012). Are Human Rights Western?: A Contribution to the Dialogue of Civilizations. Published to Oxford Scholarship Online: October 2012.
http://www.oxfordscholarship.c... (dostęp: 10.07.2017).
31.
Subedi, S. (1999). Are The Principles of Human Rights „Western” Ideas? An Analysis of The Concept of Human Rights From The Perspective of Hinduism, „California Western International Law Journal” nr 45, s. 45–69.
32.
Wojciechowski, B. (2014). Prawa człowieka. Zagadnienia podstawowe, „Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna” nr III(2), s. 238–252.